Przegląd
Niezależnie od tego, czy dana osoba uprawia seks z jednym nowym partnerem, czy z wieloma nowymi partnerami, naturalne są pytania dotyczące ryzyka zarażenia się lub przeniesienia wirusa HIV podczas seksu. Często zdarzają się również pytania dotyczące innych infekcji przenoszonych drogą płciową (STI).
Choroby przenoszone drogą płciową mogą przenosić się między partnerami podczas każdego rodzaju aktywności seksualnej. Można mieć chorobę przenoszoną drogą płciową, w tym HIV, i nie mieć żadnych objawów.
Dlatego tak ważne jest wykonanie testu na obecność wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Nawet jeśli choroba przenoszona drogą płciową nie ma bezpośrednich objawów, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie jest leczona.
Oto siedem rzeczy, które każdy musi wiedzieć o tym, jak HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową mogą być przenoszone podczas seksu oraz jakie rodzaje czynności mogą wpływać na ryzyko.
Niektóre czynności seksualne wiążą się z wyższym ryzykiem przeniesienia wirusa HIV
Osoba może przenosić wirusa HIV tylko wtedy, gdy ma już wirusa, a jej miano wirusa nie jest tłumione przez leki.
Tylko niektóre płyny ustrojowe mogą przenosić HIV. W szczególności te płyny ustrojowe to krew, nasienie, płyn pochwowy, płyn odbytu i mleko matki. HIV może potencjalnie zostać przeniesiony podczas czynności seksualnych, które obejmują te płyny.
Jednak niektóre rodzaje płci stwarzają większe ryzyko przeniesienia wirusa HIV.
Wirus HIV jest bardziej podatny na przenoszenie podczas seksu analnego niż inne rodzaje seksu, ponieważ wyściółka odbytu jest podatna na rozdarcia i łzy. Ułatwia to HIV znalezienie punktu wejścia do organizmu.
HIV może być również przenoszony podczas seksu pochwowego. Pochwa jest mniej podatna na rozdarcia i łzy niż odbyt, ale nadal można w ten sposób przenosić HIV.
Seks oralny jest ogólnie uważany za czynność o bardzo niskim ryzyku przenoszenia wirusa HIV. Nadal istnieje możliwość przeniesienia wirusa HIV w ten sposób, szczególnie jeśli dana osoba ma otwarte rany lub skaleczenia na ustach lub genitaliach.
W przypadku wszystkich rodzajów seksu używanie prezerwatyw - lub, w stosownych przypadkach, matek dentystycznych - dramatycznie zmniejsza ryzyko przeniesienia wirusa HIV.
Niektóre leki mogą zapobiegać przenoszeniu wirusa HIV
Może dojść do przypadkowego narażenia na HIV podczas seksu. Jeśli tak się stanie, ważne jest, aby jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
W ciągu 72 godzin od potencjalnego narażenia na HIV pracownik służby zdrowia może przepisać rodzaj leku zwany profilaktyką poekspozycyjną (PEP). PEP to lek przeciwretrowirusowy, który może pomóc zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem HIV po ekspozycji. PEP zwykle składa się z 3 różnych leków przeciw HIV połączonych w 2 tabletki i jest zwykle przyjmowana przez 4 tygodnie.
Dla każdego, kto jest narażony na zwiększone ryzyko zakażenia HIV, opcją może być profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP). PrEP jest lekiem stosowanym codziennie, znacznie zmniejszającym ryzyko zarażenia się wirusem HIV.
Na przykład federalne wytyczne USA stanowią, że PrEP należy rozważyć w przypadku każdego, kto jest nosicielem wirusa HIV i pozostaje w stałym związku seksualnym z partnerem, który jest nosicielem wirusa HIV. PrEP można również rozważyć w przypadku niektórych osób, które nie pozostają w wzajemnie monogamicznym związku z partnerem, który niedawno uzyskał wynik negatywny na obecność wirusa HIV.
Lekarz może omówić sposób działania PrEP i kto może z niego skorzystać.
Istnieje „okno czasowe” na testowanie na obecność wirusa HIV
„Okno czasowe” dla testów na obecność wirusa HIV odnosi się do czasu pomiędzy ekspozycją osoby na wirusa a momentem, w którym test na HIV wykryje wirusa. Okres okna różni się w zależności od ciała osoby i rodzaju zastosowanego testu.
Ogólnie rzecz biorąc, okres okna wynosi zwykle od 10 dni do 3 miesięcy. Jednak nawet jeśli dana osoba uzyska negatywny wynik testu na obecność wirusa HIV po 1 miesiącu, jego lekarz prawdopodobnie zaleci kolejny test po 3 miesiącach, jeśli osoba ta była ostatnio narażona na zakażenie HIV lub pozostaje w grupie podwyższonego ryzyka zakażenia HIV.
Przy większej liczbie partnerów ryzyko HIV lub innych chorób przenoszonych drogą płciową może wzrosnąć
Według amerykańskich Centers for Disease Control and Prevention, ryzyko zarażenia się wirusem HIV może wzrosnąć wraz z liczbą partnerów seksualnych danej osoby. Dzieje się tak, ponieważ im więcej partnerów seksualnych ma dana osoba w życiu, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będzie miała partnera, który jest nosicielem wirusa HIV i którego miano wirusa nie jest tłumione.
W ten sam sposób może również wzrosnąć ryzyko zarażenia się innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową - takimi jak opryszczka, kiła, rzeżączka i chlamydia.
Regularne testy w kierunku HIV i STI mogą pomóc zminimalizować to ryzyko. Zrób test przed i po każdym nowym partnerze seksualnym. Poproś każdego nowego partnera seksualnego, aby zrobił to samo.
Niektóre choroby przenoszone drogą płciową mogą być przenoszone przez kontakt ze skórą
Używanie prezerwatyw lub matek dentystycznych podczas stosunku zmniejsza ryzyko przeniesienia wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Dzieje się tak, ponieważ te bariery zapobiegają wymianie płynów ustrojowych, które mogą przenosić HIV, inne wirusy i bakterie.
HIV nie może być przenoszony przez kontakt skóra do skóry. Jednak w ten sposób mogą się rozprzestrzeniać inne rodzaje chorób przenoszonych drogą płciową.
Jedynymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, które mogą być przenoszone przez kontakt ze skórą, są:
- opryszczka
- wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)
- syfilis
Prezerwatywy i koferdam nadal pomagają zmniejszyć ryzyko przeniesienia tych chorób przenoszonych drogą płciową. Częściowo dlatego, że bariery pomagają zminimalizować kontakt ze skórą. Ale prezerwatywy i koferdam nie mogą całkowicie wyeliminować ryzyka tych chorób przenoszonych drogą płciową.
Lekarz może omówić opcje, które pomogą zmniejszyć ryzyko zarażenia się tymi chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz zaplanować regularne badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
Niektóre choroby przenoszone drogą płciową mogą nie dawać objawów
Niektóre choroby przenoszone drogą płciową nie mają żadnych bezpośrednich objawów lub mogą nie mieć ich wcale u niektórych osób. Na przykład wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), chlamydia i rzeżączka często nie dają od razu objawów. Oznacza to, że mogą pozostawać niezdiagnozowani przez długi czas, co może zwiększać ryzyko powikłań związanych z tymi stanami.
Nieleczone choroby przenoszone drogą płciową mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. W niektórych przypadkach nieleczone choroby przenoszone drogą płciową mogą powodować między innymi bezpłodność, uszkodzenie narządów, takich jak serce i nerki, powikłania ciąży i raka.
Badanie w kierunku prawie wszystkich chorób przenoszonych drogą płciową jest możliwe podczas wizyty u lekarza lub wizyty w klinice zdrowia seksualnego.
Działania zapobiegawcze zmniejszają ryzyko przeniesienia wirusa HIV i STI
Podejmowanie działań zapobiegawczych może zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Jest ważne by:
- Regularnie badaj się na obecność wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Każdy powinien być badany przynajmniej raz w życiu, a następnie raz w roku lub częściej, jeśli jest w grupie podwyższonego ryzyka.
- Używaj prezerwatyw lub mat dentystycznych podczas każdego rodzaju seksu, w którym można wymienić określone płyny ustrojowe - nasienie, płyn pochwowy, płyn odbytu, mleko matki lub krew. Obejmuje to seks analny, seks oralny, pochwowy i potencjalnie inne czynności seksualne.
- Używaj lubrykantów na bazie wody lub silikonu, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo pęknięcia prezerwatywy. Nie używaj lubrykantów zawierających oliwkę dla niemowląt, balsam lub wazelinę, ponieważ mogą one uszkodzić prezerwatywy.
- Dowiedz się, jak używać prezerwatyw i matek dentystycznych. Możesz zapytać lekarza lub postępować zgodnie z tym pomocnym przewodnikiem po prezerwatywach.
- Jeśli prezerwatywa lub inna metoda mechaniczna pęknie lub ześlizgnie się podczas stosunku, skontaktuj się z lekarzem. Jeśli istnieje ryzyko przypadkowej ekspozycji na HIV, idź w ciągu 72 godzin i zapytaj, czy PEP jest opcją.
- Otwarcie rozmawiaj z pracownikami służby zdrowia na temat historii seksualnej i praktyk seksualnych. Mogą omówić realistyczne sposoby zmniejszenia ryzyka chorób przenoszonych drogą płciową, w tym opcje takie jak PrEP, szczepionka przeciwko HPV oraz szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B.
Wiele osób zastanawia się, jak często trzeba wykonywać testy na obecność wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Zależy to od wielu czynników, w tym indywidualnych praktyk seksualnych. Dla każdego ważne jest, aby znaleźć lekarza, który zapewni im komfort podczas rozmowy o zdrowiu seksualnym.
Na przykład czasami ludzie nie używają prezerwatyw ani innych przeszkód podczas seksu z nowymi partnerami, którzy niedawno nie byli testowani. W takich przypadkach pracownik służby zdrowia może zasugerować częstsze badania w kierunku HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową.
Dla niektórych osób testowanie co 3 miesiące może być najlepszym podejściem. Dla innych wystarczające mogą być coroczne lub rzadsze testy.
Na wynos
Możliwe jest podjęcie kroków, które pomogą zapobiec przenoszeniu wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Konsekwentne używanie prezerwatyw i koferdamu może zmniejszyć ryzyko przeniesienia choroby.
Ważne jest również wykonanie testu na obecność wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową. Pracownik służby zdrowia może udzielić zindywidualizowanej porady, jak często warto poddawać się badaniom. Najlepiej jest poddać się testom przed i po każdym nowym partnerze seksualnym.
