Teoria przywiązania jest prawdopodobnie jedną z najczęściej badanych, jeśli chodzi o rodzicielstwo. To nie jest zaskakujące. Chociaż przywiązanie we wczesnych latach życia koncentruje się na relacji dziecka z jego opiekunem (zwykle mamą), wpływa również na przyszłe relacje - w tym romantyczne.
Przyjrzyjmy się bliżej, jak (świadomie lub nieświadomie) kształtujesz, jak Twoje dziecko reaguje w określonych sytuacjach - i jak to sprowadza się do stylu przywiązania.
Co to jest teoria przywiązania?
Rodzice mają wiele ról: uczysz swoje dzieci, dyscyplinujesz je i zabierasz do dentysty. Niezależnie od tego, czy zdajesz sobie z tego sprawę, czy nie, wpływasz na nich po prostu będąc tam.
Twoja obecność ma na celu sprawienie, by Twoje dziecko czuło się kochane, bezpieczne i chronione. Prowadzi to do przywiązania.
Teoria przywiązania została opracowana w latach 60. i 70. XX wieku przez brytyjskiego psychologa Johna Bowlby'ego i amerykańską kanadyjską psychologę Mary Ainsworth.
Omawia, w jaki sposób rodzice (w szczególności mamy), którzy są obecni i reagują na potrzeby swojego dziecka, dają dziecku bezpieczną podstawę, z której może śmiało wyruszyć na odkrywanie dużego, szerokiego świata - a potem wrócić do niego po wygodę.
Więc budujesz przyszłość. A oto dlaczego:
- Wychowywanie dziecka w sposób, który każe mu wierzyć, że jesteś dla niego, oznacza, że w rzeczywistości odczuwa mniejszy strach niż dzieci, które nie są wychowywane w ten sposób.
- To cenne poczucie zaufania buduje się w okresie niemowlęcym, dzieciństwa i dorastania - uff, masz dobre kilka lat, żeby to dobrze zrozumieć! - i wpływa na przyszłe relacje. Zwróć jednak uwagę, że w wieku 6 miesięcy Twoje dziecko zaczyna już przewidywać Twoje reakcje na cierpienie. I już kształtują swoje własne zachowania, aby żyć zgodnie z tymi odpowiedziami.
- Zapewniając swojemu dziecku pozytywne doświadczenia związane z opieką, będzie on ufał, że inni mogą zrobić to samo.
Ainsworth zdefiniował trzy główne typy przywiązania. Później badacze dodali cztery typy. To są:
- bezpieczne mocowanie
- lęk-niepewność przywiązania
- przywiązanie niepewne wobec unikania
- niezorganizowane-niepewne przywiązanie
Co to jest bezpieczne przywiązanie?
Twoim celem jest bezpieczne przywiązanie. Dzieje się tak, gdy rodzice lub inni opiekunowie:
- dostępny
- wrażliwy
- czuły
- akceptacja
W związkach z bezpiecznym przywiązaniem rodzice pozwalają swoim dzieciom wychodzić na zewnątrz, ale są przy nich, gdy wracają po bezpieczeństwo i wygodę.
Ci rodzice odbierają swoje dziecko, bawią się z nim i zapewniają je w razie potrzeby. W ten sposób dziecko uczy się, że potrafi wyrażać negatywne emocje i ktoś mu pomoże.
Dzieci, które rozwijają bezpieczne przywiązanie, uczą się, jak ufać i mieć zdrową samoocenę. Brzmi jak rozkosz! Jako dorośli dzieci te mają kontakt ze swoimi uczuciami, są kompetentne i generalnie mają udane relacje.
Co to jest przywiązanie związane z lękiem i niepewnością?
Ten rodzaj przywiązania ma miejsce, gdy rodzice sporadycznie reagują na potrzeby swojego dziecka. Opieka i ochrona są czasami obecne - a czasami nie.
W przywiązaniu z lękiem i niepewnością dziecko nie może polegać na rodzicach, że będą przy nim, gdy zajdzie taka potrzeba. Z tego powodu dziecko nie rozwija poczucia bezpieczeństwa ze strony osoby przywiązującej.
A ponieważ dziecko nie może polegać na rodzicu, że będzie przy nim, jeśli poczuje się zagrożone, nie będzie łatwo od niego odejść, aby odkrywać.
Dziecko staje się bardziej wymagające, a nawet czepiające się, mając nadzieję, że jego przesadne cierpienie zmusi rodzica do reakcji.
W przywiązaniu niespokojnym brak przewidywalności oznacza, że dziecko w końcu staje się potrzebujące, wściekłe i nieufne.
Co to jest przywiązanie niepewne unikania?
Czasami rodzic ma problemy z akceptacją i wrażliwym reagowaniem na potrzeby dziecka. Zamiast pocieszać dziecko, rodzic:
- minimalizuje ich uczucia
- odrzuca ich żądania
- nie pomaga w trudnych zadaniach
Prowadzi to do przywiązania niepewnego unikania.
Ponadto można oczekiwać, że dziecko będzie pomagać rodzicowi we własnych potrzebach. Dziecko uczy się, że najlepiej unikać przedstawiania rodzica na zdjęciu. W końcu rodzic nie reaguje w sposób pomocny.
W przywiązaniu z niepewnością unikania dziecko uczy się, że najlepiej jest zamknąć swoje uczucia i stać się samodzielnym.
Ainsworth wykazał, że dzieci z przywiązaniem niepewnym siebie unikania nie zwrócą się do rodzica, gdy są zestresowane i starają się zminimalizować okazywanie negatywnych emocji.
Co to jest niezorganizowane-niepewne przywiązanie?
Według badań z 2004 roku około 15 procent dzieci w grupach o niskim ryzyku psychospołecznym - i aż 82 procent dzieci w sytuacjach wysokiego ryzyka - rozwija przywiązanie zdezorganizowane i niepewne.
W tym przypadku rodzice zachowują się nietypowo: odrzucają, wyśmiewają i przerażają swoje dziecko.
Rodzice, którzy przejawiają takie zachowania, często mają przeszłość, która obejmuje nierozwiązaną traumę. Niestety, gdy dziecko zbliża się do rodzica, zamiast opieki i ochrony odczuwa lęk i zwiększony niepokój.
Pierwsze trzy style przywiązania są czasami nazywane „zorganizowanymi”. Dzieje się tak, ponieważ dziecko uczy się, jak ma się zachowywać i odpowiednio organizuje swoją strategię.
Ten czwarty styl przywiązania jest jednak uważany za „zdezorganizowany”, ponieważ strategia dziecka jest zdezorganizowana - podobnie jak wynikające z niego zachowanie.
W końcu dziecko zaczyna rozwijać zachowania, które pomagają mu czuć się nieco bezpiecznie. Na przykład dziecko może:
- stać się agresywnym wobec rodzica
- odmówić opieki rodzica
- po prostu stań się super samowystarczalny
Przykładowe scenariusze
Jak więc reagują dzieci o różnych stylach przywiązania w danej sytuacji?
Bezpieczne mocowanie
- W swoim słynnym badaniu (The Strange Situation) Ainsworth wykazała, że dzieci, które są bezpiecznie przywiązane, idą do swojego rodzica (lub innego opiekuna), aby uspokoić, kiedy czują się niepewnie i dość łatwo dają się pocieszyć.
- Dziecko opowiada, jak się czuje: „Byłem nieśmiały w nowej grupie zabaw”.
- Dziecko okazuje empatię innym i próbuje pocieszyć inne dziecko w niebezpieczeństwie.
Niepewne przywiązanie
- W Dziwnej sytuacji dzieci z przywiązaniem niespokojnym i niepewnym nie były łatwo pocieszone, gdy były zestresowane i potrzebowało dużo czasu, aby się uspokoić.
- Dziecko niechętnie eksploruje nowy plac zabaw.
- Dziecko lgnie i płacze w przesadny sposób, gdy zostaje z nowym opiekunem.
Niepewne przywiązanie do unikania
- Dziecko swobodnie komunikuje się z nieznajomym i nie zwraca się do rodzica o pocieszenie.
- Dziecko jest bardzo szczęśliwe, gdy ucieka i odkrywa, i nie wróci do bezpiecznej bazy rodzica na szybki uścisk.
- Dziecko jest bardzo samodzielne i woli samodzielnie wymyślić, jak poradzić sobie z pokrywą pudełka na zabawki, która po prostu się nie otwiera.
Niezorganizowane, niepewne przywiązanie
- Dziecko może biec do rodzica, aby go pocieszyć, gdy jest zdenerwowane, ale jednocześnie kopie i walczy, gdy rodzic próbuje je pocieszyć.
- Dziecko całkowicie ignoruje obecność rodzica.
- Dziecko wydaje się oszołomione lub zdezorientowane, gdy rodzic jest w pobliżu.
Przyszłe relacje i zaburzenia przywiązania
Style przywiązania z dzieciństwa mogą wpływać na to, jak dorośli czują się i zachowują w ich związkach. Chociaż stanowi to spory ciężar dla rodziców, należy pamiętać, że każdy dokonuje własnych wyborów.
Bezpieczne mocowanie
Dzieci, które doświadczyły bezpiecznego przywiązania w dzieciństwie, zazwyczaj jako dorośli przechodzą do udanych relacji intymnych.
Są szczerzy, wspierają ich i chętnie dzielą się swoimi uczuciami. Bezpieczne przywiązanie może przygotować dziecko na inne wyzwania społeczne, a to z kolei prowadzi do jego sukcesu.
Niepewne przywiązanie
Przylegające dzieci mogą wyrosnąć na przywiązanych dorosłych.
Dorośli z przywiązaniem z lękiem i niepewnością częściej stają się wymagający i zaborczy w związkach, a nawet współuzależnieni. Ciągle zastanawiają się, czy zrobili za dużo - czy za mało - dla swojego związku.
Powiązane: 8 wskazówek, jak przezwyciężyć współzależność
Niepewne przywiązanie do unikania
Czy znasz kogoś, kto po prostu się nie zaangażuje? Dorośli z przywiązaniem niepewnym siebie, mogą unikać związków, kropka. Jest bardziej prawdopodobne, że będą lekceważący, przestraszeni i trzymający innych na dystans.
Niezorganizowane, niepewne przywiązanie
Wspomniane wcześniej badania z 2004 roku sugerują, że nastolatki, które miały tego typu przywiązanie do swojego głównego opiekuna jako dzieci, miały wyższy poziom ogólnej psychopatologii w wieku 17 lat.
Byli również bardziej skłonni do wykazywania upośledzonych formalnych umiejętności operacyjnych i mieli problemy z samoregulacją wraz z wiekiem.
Czy możesz zmienić lub uzyskać pomoc dotyczącą stylu przywiązania?
Bowlby uważał, że style przywiązania, które rozwijasz we wczesnych latach, pozostają stosunkowo niezmienione przez resztę życia. Sugeruje, że ludzie reagują zgodnie z paradygmatem „jeśli, to”: „Jeśli jestem zdenerwowany, mogę liczyć na to, że mój partner mnie wesprze (lub nie)”.
Na szczęście neuronauka pokazała nam, że rzeczy nie są takie proste.
Możemy zmienić sposób pracy naszych mózgów. Pierwszym krokiem jest zauważenie problemu i podjęcie decyzji o zmianie. Drugi faktycznie dokonuje tej zmiany.
Na przykład badanie z 2018 roku pokazuje, że terapia poznawczo-behawioralna może prowadzić do znaczących zmian.
Podsumowując
Rodzicielstwo polega na kształtowaniu przyszłości dla Twojego dziecka. Staraj się być dla nich - emocjonalnie i fizycznie - a możesz zachęcić do bezpiecznego przywiązania, które prowadzi do najzdrowszych zachowań w wieku dorosłym.
Nie martw się, jeśli nie zawsze robisz to dobrze. A jeśli czujesz, że chciałbyś pracować nad zmianą własnego stylu przywiązania, pamiętaj, że nic nie jest wyryte w kamieniu.
