Podobnie jak w przypadku większości chorób przewlekłych, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) może być trudne do wyjaśnienia innym. Doprowadziło to do wielu nieporozumień na temat tej choroby. Dlatego zebraliśmy tę listę mitów i obaliliśmy je dla Ciebie.
Mity i fakty dotyczące AS
1. Mit: AS wpływa tylko na twoje plecy
Cechą wyróżniającą AS jest to, że dotyka głównie pleców. Jednym z głównych objawów choroby jest zapalenie stawów między kręgosłupem a miednicą (stawy krzyżowo-biodrowe). Zapalenie może rozprzestrzenić się na resztę kręgosłupa.
Ból krzyża i sztywność są typowymi objawami, szczególnie po przebudzeniu
AS nie ogranicza się jednak do pleców. Może rozprzestrzeniać się na inne stawy, w tym:
- ramiona
- żebra
- biodra
- kolana
- stopy - głównie pięty
W niektórych przypadkach u osób z ZA rozwija się stan zapalny oka. W rzadkich przypadkach może uszkodzić płuca lub serce.
Więc to coś więcej niż problem z plecami. To choroba zapalna, która może wpływać na cały organizm.
2. Mit: Młodzi ludzie nie chorują na ZA
Większość ludzi myśli o zapaleniu stawów jako o czymś, co pojawia się wraz ze starzeniem się. Ale jeśli jesteś młody i masz ZA, nie jesteś sam.
Objawy AS zwykle pojawiają się w wieku od 17 do 45 lat. Może również dotyczyć dzieci i osób starszych.
To nie jest choroba starzenia się i nie zrobiłeś nic, aby ją wywołać.
3. Mit: Ćwiczenia pogarszają sytuację
Jeśli odczuwasz ból pleców, odruchowo możesz unikać aktywności fizycznej. Prawdopodobnie powinieneś unikać podnoszenia ciężarów i innych czynności obciążających plecy.
Z drugiej strony odpowiednie ćwiczenia mogą sprawić, że poczujesz się lepiej teraz i na dłuższą metę. W rzeczywistości ćwiczenia są ważną częścią leczenia AS i mogą pomóc zachować elastyczność.
Przed rozpoczęciem nowego programu ćwiczeń porozmawiaj z lekarzem o tym, które ćwiczenia są dla Ciebie najlepsze. Następnie zacznij od czegoś łatwego i stopniowo rozbudowuj swoją rutynę.
Rozważ konsultację z fizjoterapeutą lub trenerem osobistym zaznajomionym z zespołem Aspergera. Mogą pokazać, jak bezpiecznie i skutecznie wykonywać ćwiczenia. Gdy nabierzesz pewności siebie, możesz ćwiczyć samodzielnie.
Trening siłowy może pomóc w budowaniu mięśni wspomagających stawy. Ćwiczenia w zakresie ruchu i rozciągania poprawiają elastyczność i zmniejszają sztywność.
Jeśli ćwiczenia są trudne, spróbuj ćwiczyć w basenie, co może być dużo łatwiejsze i mniej bolesne, a jednocześnie zapewnia ogromne korzyści zdrowotne.
Pomaga również zwracać uwagę na swoją postawę, utrzymując kręgosłup tak prosto, jak to tylko możliwe przez cały czas.
4. Mit: zespolenie pleców i poważna niepełnosprawność są nieuniknione
ZA nie postępuje w tym samym tempie lub w ten sam sposób u każdego z chorobą.
Większość ludzi ma okresowe epizody łagodnego do ciężkiego stanu zapalnego, sztywności i bólu pleców.
Powtarzające się ataki zapalenia czasami powodują zrost kręgów. Może to poważnie ograniczyć ruch i uniemożliwić utrzymanie wyprostowanego kręgosłupa. Fuzja w klatce piersiowej może zmniejszyć pojemność płuc i utrudnić oddychanie.
To nie zdarza się każdemu. Wiele osób z ZA ma łagodniejsze objawy, które można skutecznie leczyć. Może to wymagać pewnych zmian w stylu życia lub zawodzie, ale niekoniecznie oznacza, że będziesz mieć poważną niepełnosprawność lub stopiony kręgosłup.
5. Mit: ZA występuje rzadko
Prawdopodobnie wiele słyszałeś o stwardnieniu rozsianym i mukowiscydozie, ale żadna z nich nie dotyka tylu osób, co AS.
Około 2,7 miliona dorosłych Amerykanów żyje z tą chorobą. Jest to częstsze niż wiele osób zdaje sobie sprawę.
6. Mit: i tak nic nie mogę na to poradzić
ZA jest przewlekły i postępujący, ale to nie znaczy, że nic nie możesz na to poradzić.
Pierwszym krokiem jest współpraca z lekarzem w celu stworzenia spersonalizowanego planu leczenia. Celem krótkoterminowym jest złagodzenie objawów. Celem długoterminowym jest próba zminimalizowania niepełnosprawności lub zapobiegania jej.
Istnieje wiele opcji leczenia, w zależności od konkretnych objawów. Niektórzy z nich są:
- leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby (DMARD): w celu kontrolowania postępu choroby
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): w celu złagodzenia stanu zapalnego i bólu (duże dawki mogą zapobiegać postępowi choroby)
- kortykosteroidy: zwalczające stany zapalne
- środki biologiczne: łagodzenie objawów, spowolnienie postępu choroby i zapobieganie uszkodzeniom stawów
Operacja wymiany stawów jest opcją w przypadku poważnie uszkodzonych stawów.
Regularne ćwiczenia mogą budować mięśnie, które pomogą w utrzymaniu stawów. Może również pomóc zachować elastyczność i zmniejszyć ból. Ćwiczenia pomagają również w utrzymaniu prawidłowej wagi, co jest łatwiejsze dla pleców i innych stawów.
Ważne jest również, aby zwracać uwagę na swoją postawę podczas siedzenia i stania.
Pamiętaj, aby informować lekarza o objawach, gdy się zmieniają. W ten sposób możesz dostosować swoje leczenie, aby odzwierciedlić te zmiany.
7. Mit: ZA nie występuje u kobiet.
Chociaż prawdą jest, że mężczyźni są dwukrotnie bardziej narażeni na ZA niż kobiety, zanim MRI zostały użyte do zdiagnozowania choroby, uważano, że AS występuje trzy razy częściej u mężczyzn.
Było to prawdopodobnie spowodowane tym, że mężczyźni są bardziej narażeni na zmiany kości, które mogą wykryć promienie rentgenowskie. Kobiety z ZA są bardziej narażone na zapalenie, które można wykryć w rezonansie magnetycznym.
8. Mit: ZA nie jest chorobą genetyczną.
AS może być dziedziczny. Około 1 na 5 osób z ZA ma krewnego z tą chorobą.
Ponad 85 procent pacjentów z AS ma pozytywny wynik testu na gen o nazwie HLA B27. Jednak tylko 1 na 15 procent osób z tym genem rozwija AS, co oznacza, że muszą istnieć inne czynniki.
9. Mit: AS wpływa na wszystkie rasy w ten sam sposób.
AS występuje trzy razy częściej u białych Amerykanów niż u czarnych Amerykanów.
Około 8 procent białych Amerykanów i 2 do 3 procent czarnych Amerykanów posiada gen HLA B27 związany z AS.
Badanie z 2019 roku, w którym przeanalizowano dane 10990 osób z AS w latach 1999-2017, wykazało, że choroba może być cięższa u czarnych Amerykanów, którzy mieli wyższe wskaźniki stanu zapalnego i więcej współistniejących schorzeń niż biali Amerykanie.
10. Mit: ZA jest łatwe do zdiagnozowania.
Nie ma konkretnego testu diagnostycznego na ZA. Aby wykluczyć inne możliwe przyczyny bólu, lekarz może przeprowadzić szczegółowe badanie fizykalne, ze szczególnym uwzględnieniem stawów obwodowych i kręgosłupa, oraz zlecić badania krwi i badania obrazowe, takie jak prześwietlenie lub rezonans magnetyczny.
We wczesnych stadiach AS badania obrazowe mogą nie wykazywać zapalenia kręgosłupa lub zespolenia kręgosłupa, więc rozpoznanie może zająć czasami lata.
11. Mit: ZA jest ściśle chorobą autoimmunologiczną.
AS jest klasyfikowany jako choroba zapalna o podłożu immunologicznym.
Oznacza to, że jest to zarówno choroba autoimmunologiczna, która pojawia się, gdy organizm atakuje zdrowe tkanki, jak i choroba zapalna, która powoduje obrzęk lub stan zapalny stawów.
12. Mit: ZA jest postacią reumatoidalnego zapalenia stawów.
Chociaż AS i reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) są powszechnymi chorobami reumatycznymi z podobnymi objawami, nie są tym samym.
AS wiąże się z przerostem kości, podczas gdy RZS charakteryzuje się erozją kości.
Inną różnicą jest to, że AS powoduje zapalenie, w którym ścięgna i więzadła przyczepiają się do kości (zapalenie przyczepów ścięgnistych), ale RZS powoduje zapalenie błon wewnątrz stawów (zapalenie błony maziowej).
13. Mit: AS można wyleczyć.
Obecnie nie jest znane lekarstwo na ZA. Mimo to leki, zdrowy styl życia i dostosowany program ćwiczeń mogą pomóc złagodzić ból, zachować pewną ruchomość i zapobiegać uszkodzeniom stawów.
14. Mit: ZA nie przechodzi remisji.
Około 1% osób z ZA zapada na tak zwane wypalenie choroby i przechodzi do długotrwałej remisji, co jest uważane za niski poziom sztywności i bólu stawów.
Remisję kliniczną ZZSK można określić za pomocą różnych miar, w tym skala aktywności zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ASDAS) i skali jakości życia zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ASQoL).
15. Mit: osoby z ZA nie powinny przyjmować NLPZ.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen (Advil i Motrin) i naproksen (Aleve) są powszechnymi lekami łagodzącymi ból i stany zapalne związane z ZZSK.
Jednak NLPZ dostępne bez recepty i na receptę mogą powodować działania niepożądane.
Food and Drug Administration (FDA) ostrzega, że mogą one zwiększać ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. NLPZ mogą również zwiększać ryzyko chorób nerek i wrzodów.
Badanie z 2019 roku przeprowadzone na 628 osobach z AS wykazało, że osoby, które nieprzerwanie przyjmowały NLPZ przez okres 7 lat, były o 12 procent bardziej narażone na rozwój nadciśnienia niż osoby, które rzadziej przyjmowały NLPZ.
Aby zapobiec tym problemom zdrowotnym, lekarz może zalecić najniższą możliwą dawkę NLPZ przez jak najmniejszy czas.
16. Mit: Nie ma żadnych komplikacji związanych z ZZSK.
Oprócz bólu kręgosłupa osoby z ZA mogą doświadczać następujących powikłań i chorób współistniejących:
- Osteoporoza: ponad połowa osób z ZA ma również tę chorobę, która osłabia ich kości.
- Zapalenie błony naczyniowej oka: ten stan oczu, który może powodować ślepotę, dotyka około 26 procent osób z ZA.
- Choroby serca: do 10 procent osób z ZA ma problemy z sercem. Posiadanie AS może zwiększyć ryzyko chorób serca i udaru mózgu o 25 do 60 procent.
17. Mit: Osoby z ZA zawsze będą miały niską jakość życia.
Chociaż szwedzkie badanie z 2018 roku sugeruje, że osoby z ZA mogą mieć niższą jakość życia związaną ze zdrowiem niż osoby bez ZA, nieustannie poczyniono postępy w ulepszaniu metod leczenia tej choroby.
Badanie przeprowadzone w 2020 roku w Chinach wykazało, że kiedy 91 osób z AS przyjmowało adalimumab (Humira) przez sześć miesięcy, lek znacznie zmniejszył ich objawy, a ich sprawność fizyczna uległa poprawie.
Wraz z poprawą leczenia, jakość życia osób z ZA może się poprawiać.
Na wynos
Trudno jest przewidzieć długoterminowy postęp choroby. Pewne jest to, że będzie to wymagało leczenia choroby przez całe życie.
Dobra opieka medyczna, ćwiczenia i leki są kluczem do radzenia sobie z chorobą. Poznanie wszystkiego, co możesz na temat tego schorzenia, pozwoli Ci podejmować dobre decyzje dotyczące zdrowia i dobrego samopoczucia.
