W przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (UC) celem leczenia jest powstrzymanie układu odpornościowego przed atakowaniem błony śluzowej jelita. Spowoduje to zmniejszenie stanu zapalnego powodującego objawy i doprowadzi do remisji.
Twój lekarz może wybierać spośród kilku różnych rodzajów leków, które pomogą Ci osiągnąć te cele.
W ciągu ostatnich kilku lat wzrosła liczba leków stosowanych w leczeniu WZJJ. W badaniach klinicznych naukowcy badają inne nowe i prawdopodobnie ulepszone metody leczenia.
Aktualne zabiegi
Dostępnych jest kilka różnych rodzajów leków pomagających w leczeniu WZJJ. Twój lekarz pomoże Ci wybrać jedną z tych terapii na podstawie:
- czy twoja choroba jest łagodna, umiarkowana czy ciężka
- jakie leki już zażyłeś
- jak dobrze zareagowałeś na te leki
- ogólny stan zdrowia
Aminosalicylany (leki 5-ASA)
Ta grupa leków zawiera składnik kwasu 5-aminosalicylowego (5-ASA). Zawierają:
- mesalamina (Apriso, Asacol HD, Canasa, Pentasa)
- olsalazyna (Dipentum), która jest dostępna tylko jako lek markowy
- balsalazyd (Colazal)
- sulfasalazyna (azulfidyna)
Kiedy bierzesz te leki doustnie lub w postaci lewatywy, pomagają one zmniejszyć stan zapalny w jelicie. Aminosalicylany działają najlepiej w przypadku łagodnego do umiarkowanego UC i mogą pomóc w zapobieganiu zaostrzeniom.
Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologiczne (AGA) zdecydowanie zaleca, aby dorośli z rozległym łagodnym do umiarkowanego WZJG wybrali doustną mesalaminę, olsalazynę lub balsalazyd w standardowych dawkach zamiast małej dawki mesalaminy, sulfasalazyny lub nie stosowali żadnego leczenia.
Standardowa dawka mesalaminy to 2 do 3 gramów (g) dziennie.
Kortykosteroidy
Kortykosteroidy osłabiają układ odpornościowy i zmniejszają stan zapalny. Przykłady obejmują:
- prednizon (Prednison Intensol, Rayos)
- prednizolon (Prelone, Millipred)
- metyloprednizolon (Medrol)
- budezonid (Uceris)
Twój lekarz może przepisać jeden z tych leków na krótki okres, aby złagodzić zaostrzenie objawów.
Możesz je przyjmować na różne sposoby:
- ustami
- jako zastrzyk
- w infuzji dożylnej (IV)
- jako pianka doodbytnicza
Długotrwałe pozostawanie na sterydach nie jest dobrym pomysłem, ponieważ mogą powodować problemy, takie jak:
- wysoki poziom cukru we krwi
- przybranie na wadze
- infekcje
- utrata kości
Immunomodulatory
Immunomodulatory hamują układ odpornościowy, aby zapobiec powodowaniu stanu zapalnego. Możesz zacząć przyjmować jeden z tych leków, jeśli aminosalicylany nie złagodzą objawów.
Przykłady immunomodulatorów obejmują:
- azatiopryna (Azasan, Imuran)
- merkaptopuryna (Purixan)
- metotreksat (Otrexup, Trexall, Rasuvo)
Według badania z 2018 roku metotreksat może nie być skuteczny w pomaganiu osobom z WZJ w utrzymaniu remisji.
Osoby przyjmujące metotreksat mają również zwiększone ryzyko problemów żołądkowych i jelitowych.
Immunomodulatory nie zostały zatwierdzone przez Food and Drug Administration (FDA) do leczenia UC. Jednak lekarz może nadal przepisać je poza etykietą.
STOSOWANIE LEKÓW POZA ETYKIETĄZażywanie narkotyków niezarejestrowanych ma miejsce, gdy lek zatwierdzony przez FDA w jednym celu jest używany w innym celu, który nie został jeszcze zatwierdzony.
Jednak lekarz może nadal stosować lek w tym celu. Dzieje się tak, ponieważ FDA reguluje testowanie i zatwierdzanie leków, ale nie reguluje tego, jak lekarze używają leków do leczenia swoich pacjentów.
Twój lekarz może więc przepisać lek, który uzna za najlepszy dla Twojej opieki.
Biologia
Produkty biologiczne są wytwarzane z białek modyfikowanych genetycznie lub innych naturalnych substancji. Działają na określone części układu odpornościowego, które powodują stan zapalny.
Blokery TNF
Leki anty-TNF blokują czynnik martwicy nowotworu (TNF), białko układu odpornościowego, które wywołuje stan zapalny. Blokery TNF mogą pomóc osobom z umiarkowanym do ciężkiego WZJG, u których objawy nie uległy poprawie podczas przyjmowania innych leków.
Blokery TNF obejmują:
- adalimumab (Humira)
- golimumab (Simponi)
- infliksymab (Remicade)
Adalimumab i golimumab podaje się we wstrzyknięciu podskórnym, a infliksymab we wlewie dożylnym.
Wedolizumab (Entyvio)
Wedolizumab (Entyvio) jest również stosowany w leczeniu chorób o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego. Zapobiega przedostawaniu się uszkadzających białych krwinek (WBC) do przewodu pokarmowego i powodowaniu objawów, takich jak stan zapalny.
Wedolizumab podaje się we wlewie dożylnym.
Wybór leku biologicznego
AGA sugeruje, że osoby, które mają umiarkowany do ciężkiego WZJG i są nowicjuszami w leczeniu biologicznym, wybierają infliksymab lub wedolizumab zamiast adalimumabu. Skuteczniejsze są infliksymab i wedolizumab.
Jednak dla niektórych osób adalimumab może być wygodniejszy, ponieważ można go podawać samodzielnie. Inne leki biologiczne muszą być podawane przez pracownika służby zdrowia.
Dobrze jest wybrać adalimumab, jeśli wolisz lek do samodzielnego wstrzykiwania lub jeśli w inny sposób uznasz, że jest on bardziej dostępny lub tańszy niż inne leki biologiczne.
Operacja
Jeśli zastosowane leczenie nie pomogło w opanowaniu objawów lub przestaje działać, może być konieczna operacja. Istnieje wiele rodzajów operacji w przypadku UC.
Najczęstszym typem jest proktokolektomia. W tej procedurze usuwa się całą odbytnicę i okrężnicę, aby zapobiec dalszemu zapaleniu.
Po operacji nie będziesz mieć okrężnicy do przechowywania odpadów. Twój chirurg utworzy w Twoim ciele woreczek z części jelita cienkiego (jelita krętego). Wewnętrzna kieszeń zbiera odpady.
Procedura używana do tworzenia worka wewnętrznego jest nazywana ileostomią.
Oprócz woreczka wewnętrznego będziesz mieć również zewnętrzny worek na odpady (worek stomijny) lub cewnik. To, czy masz worek stomijny, czy cewnik, zależy od rodzaju otrzymanej ileostomii.
Chirurgia to duży krok, ale pomoże złagodzić objawy UC.
Nowe narkotyki
W ciągu ostatnich kilku lat pojawiło się kilka nowych leków na UC.
Ustekinumab (Stelara)
Biologiczny ustekinumab (Stelara) został zatwierdzony przez FDA w październiku 2019 r. Działa poprzez celowanie w dwa białka zapalne, IL-12 i IL-23.
Pierwsza dawka ustekinumabu jest podawana we wlewie dożylnym. Późniejsze dawki podaje się jako wlew IV.
Biopodobne
Leki biopodobne to stosunkowo nowa klasa leków, które mają naśladować działanie leków biologicznych. Podobnie jak leki biologiczne, leki te działają na białka układu odpornościowego, które przyczyniają się do zapalenia.
Leki biopodobne działają w taki sam sposób jak leki biologiczne, ale mogą kosztować znacznie mniej. Na końcu nazwy dodano cztery litery, aby pomóc odróżnić lek biopodobny od oryginalnego leku biologicznego.
FDA zatwierdziła kilka leków biopodobnych dla UC w ciągu ostatnich kilku lat. Są wzorowane na Humira lub Remicade i obejmują:
- adalimumab-adaz (Hyrimoz), zatwierdzony przez FDA w październiku 2018 r
- adalimumab-adbm (Cyltezo), zatwierdzony przez FDA w sierpniu 2017 r
- adalimumab-afzb (Abrilada), zatwierdzony przez FDA w listopadzie 2019 r
- adalimumab-atto (Amjevita), zatwierdzony przez FDA we wrześniu 2016 r
- adalimumab-bwwd (Hadlima), zatwierdzony przez FDA w lipcu 2019 r
- adalimumab-fkjp (Hulio), zatwierdzony przez FDA w lipcu 2020 r
- infliximab-abda (Renflexis), zatwierdzony przez FDA w maju 2017 r
- infliximab-axxq (Avsola), zatwierdzony przez FDA w grudniu 2019 r
- infliximab-dyyb (Inflectra), zatwierdzony przez FDA w kwietniu 2016 r
Leki biopodobne Remicade są jedynymi lekami biopodobnymi, które są obecnie dostępne w sprzedaży w Stanach Zjednoczonych. Leki biopodobne Humira nie są jeszcze dostępne, ponieważ patent posiadany przez producenta Humiry nie wygasł.
Tofacitinib (Xeljanz)
Tofacitinib (Xeljanz) należy do klasy leków znanych jako inhibitory kinazy Janusa (JAK). Leki te blokują enzym JAK, który aktywuje komórki układu odpornościowego do wywoływania stanu zapalnego.
Xeljanz został zatwierdzony przez FDA od 2012 roku do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), a od 2017 roku do leczenia łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS). W 2018 roku FDA zatwierdziła również, aby leczyć osoby z umiarkowanym do ciężkiego UC, które nie zareagowały na blokery TNF.
Ten lek jest pierwszym długotrwałym doustnym leczeniem umiarkowanego do ciężkiego WZJG. Inne leki wymagają wlewu lub zastrzyku.
Efekty uboczne Xeljanz obejmują:
- wysoki cholesterol
- bół głowy
- biegunka
- przeziębienia
- wysypki
- półpasiec
Zabiegi w trakcie badania
Naukowcy nieustannie poszukują lepszych sposobów kontrolowania UC. Oto kilka nowych badanych metod leczenia.
Przeszczep kału
Przeszczep kału lub przeszczep kału to technika eksperymentalna polegająca na umieszczeniu zdrowych bakterii ze stolca dawcy w okrężnicy osoby z WZJG. Pomysł może wydawać się nieprzyjemny, ale dobre bakterie pomagają leczyć uszkodzenia spowodowane UC i przywracają zdrową równowagę zarazków w jelitach.
Terapia komórkami macierzystymi
Komórki macierzyste to młode komórki, które wyrastają we wszystkich różnych komórkach i tkankach w naszym ciele. Mają potencjał, aby leczyć wszelkiego rodzaju obrażenia, jeśli wykorzystamy je prawidłowo.
W UC komórki macierzyste mogą zmieniać układ odpornościowy w sposób, który pomaga zmniejszyć stan zapalny i leczyć uszkodzenia.
Badania kliniczne
Lekarze mają szerszą gamę opcji leczenia UC niż kiedykolwiek wcześniej. Nawet przy tak wielu lekach niektórzy ludzie mają problem ze znalezieniem takiego, który będzie dla nich odpowiedni.
W badaniach klinicznych naukowcy nieustannie badają nowe metody leczenia. Dołączenie do jednego z tych badań może dać ci dostęp do leku, zanim zostanie on publicznie udostępniony. Zapytaj lekarza, który leczy Twoje UC, czy badanie kliniczne w Twojej okolicy może być dla Ciebie odpowiednie.
Na wynos
Perspektywy dla osób z WZJG są dziś znacznie lepsze dzięki nowym lekom, które mogą łagodzić zapalenie jelit. Jeśli wypróbowałeś jakiś lek i to ci nie pomogło, wiedz, że inne opcje mogą złagodzić objawy.
Bądź wytrwały i ściśle współpracuj z lekarzem, aby znaleźć terapię, która ostatecznie zadziała dla Ciebie.
.jpg)
.jpg)
