Mięsień żwaczy to mięsień twarzy, który odgrywa główną rolę w żuciu pokarmów stałych. Mięsień ma kształt podobny do równoległoboku, łączący się z żuchwą (kość żuchwy) i kością policzkową.
Żwacz jest podzielony na dwie odrębne części, część „powierzchowną” i „głęboką”. Powierzchowna część żwacza to gruba i podobna do ścięgna część mięśnia, która łączy się z kością policzkową, podczas gdy część głęboka to mniejsza i bardziej umięśniona część mięśnia łącząca się z żuchwą.
Podczas żucia żwacz jest wspomagany przez trzy inne mięśnie: skrzydłowy, skrzydłowy przyśrodkowy i skrzydłowy boczny. Cztery mięśnie pracują razem, aby pociągnąć szczękę w dół i z powrotem do góry. Żwacz jest głównym mięśniem, który ciągnie żuchwę do góry. Wszystkie cztery mięśnie są połączone z pojedynczym działem nerwu trójdzielnego.
Ze względu na ogromną masę mięśnia żwacza, jego części są czasami usuwane przez chirurgów plastycznych wykonujących operację redukcji szczęki. Osoby, które zgrzytają zębami podczas snu, mogą rozwinąć kwadratowe szczęki w wyniku wzrostu żwacza z powodu dodatkowego wysiłku, który otrzymuje z czasem.
